Bebeklerde İştahsızlık Hastalık Belirtisi Mi?

İştahsızlık, küçük çocuğu olan pek çok ailenin ortak sorunudur. Az yemek yediğini düşünen çocuğunun arkasından elinde kaşıkla koşan anne, sık rastlanan bir görüntüdür.

Yrd. Doç. Dr. Mahir Gülcan
Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzm.

0-2 yaş arasındaki iştahsızlık mutlaka dikkate alınmalıdır. İştahsızlık beyindeki bir sorun, mide, bağırsak veya hormonlardaki bir bozukluk veya çocuklarda sık rastlanan reflü gibi önemli bir hastalığın belirtisi olabilir. Nedeni tespit edildikten sonra mutlaka tedavi edilmesi gerekir.

‘Benim çocuğum yemiyor ‘şikayeti ile uzmana başvuran ailelerin bebeklerinin bazıları kilosu ve yaşına göre normal olabilir ki bu da genellikle sağlıklı çocuk anlamına gelir. Çocuğa iştahsız tanısı doktor incelemesiyle konmalıdır.

İştahsızlığın nedenleri

Genel olarak organik ve psikolojik nedenler olarak 2 ye ayrılır. Organik nedenli iştahsızlık, bir hastalığın bulgusu olarak ortaya çıkar. Herhangi bir fiziksel problem olmadan görülen iştahsızlık ise psikolojik kökenli veya çocuğun beslenmesiyle ilgili yapılan uygulama hatalarından kaynaklanır. Önce iştahsızlığın temelinde ‘ organik bir neden var mı’ araştırması yapılmalıdır. Çünkü iştahsızlık beyindeki bir sorun, mide, bağırsak veya hormonlardaki bir bozukluk ya da çocuklarda sık rastlanan reflü kaynaklı olabilir.Özellikle 0-2 yaş arasındaki iştahsızlığın mutlaka nedeni tespit edilerek tedavi edilmesi gerekir. Çünkü 0-2 yaş arasında hayatın değeri kalanının temeli atılır ki bu dönemde vitamin, mineral, protein, karbonhidrat ve yağ gibi vücudun temel ihtiyaçlarındaki temel alımın eksik olması erişkin döneme negatif olarak yansır. Çocuk check- up tarzı bir taramadan geçirildikten sonra çeşitli tehlikelerle iştahsızlığın belirli nedeni saptanmaya çalışır. Çıkan sonuçta organik bir sorun varsa bu yönde bir tedavi uygulanır. Organik neden bulamazsa psikolojik veya beslenme hatalarına bağlı nedeler araştırılır.

Mide çalışma hızı için mide elektrosu

Kalp elektrosu çeker gibi mide elektrosu çeken bir cihazla midenin çalışma hızına bakılır. Hiçbir hastalığı olmadığı halde midesi az çalıştığı için iştahsız olan çocuklar vardır. Normalde mide 4 saate boşaltım yapar; ancak az çalıştığında yiyecekler midede daha uzun süre kalır ve çocuk acıkmaz. Eğer midenin çalışma hızında sorun tespit edilirse bu konuyla ilgili ilaçlarla tedaviye geçilir. Bu genellikle iştahsızlık araştırmasında atlanan bir durumdur. Eğer tetkik sonucu mide çalışma hızı normal çıkmışsa geriye tek seçenek kalır; Psikolojik kökenli iştahsızlık ve ya uygulama hataları. Çoğu vakada çocuğun sağlığı iyi olduğu halde anne veya bakıcının tatminsizliği nedeniyle çocuğa baskı yapılır. Çocuk da bu baskıyla ya psikolojik olarak yememe tepkisi geliştirir ya da kusar bu noktada ailelerin hatalarının tespit edilip bunların ortadan kaldırılması için ortak bir plan yapılması gerekir.

Öncelikle aileler çocuklarına iştahsızlık teşhisini koyup zorla yemek yedirmeye çalışmamalıdır. Yapılması gereken, mutlaka bir beslenme uzamanı hekimden yardım alınması iştahsızlık şikayetinin nedeninin saptanması ve tedavisinin yapılarak sorunun daha da artmasının önlenmesidir.