Çocuğun Kişilik Gelişiminde Önemli Yaklaşımlar

Zamanın nasıl hızla geçtiğini anlayamadığımız, koşturmacanın bol olduğu yaşamımızda kimi zaman farkına vararak ya da varmayarak küçük gibi gözüken büyük hatalar yapıyoruz çocuklarımıza yaklaşımlarımızda. Bu yaklaşımlarımızla da şekillenmeye başlıyor kişilikleri…

Meltem Mazıcı

Uzman Psikolog

Geliştirebileceğimiz olumlu kişilik özellikleri çocuğumuzun, yaşamının her bir döneminde kendisine ve etrafına yararlı, ruh sağlığı yerinde, mutlu bir birey olmasını sağlayacaktır. Çocuklarımıza bırakacağımız en değerli miras ise bu olumlu kişilik özellikleri olacaktır.
Çocuklarımızın sağlıklı gelişmesi için anaokullarımız varken bizlerin anne baba olarak  çocuklarımıza sağlıklı yaklaşımlarda bulunmamız için  anne baba okullarımız  ne yazık ki yok ya da tercihe bağlı azınlıkta mevcut. Anne baba olarak çocuğumuzun kişilik gelişiminde ise okul öncesi eğitimle beraber en önemli rollere sahip olan biz ebeveynleriz… Bu önemli noktaların bazılarını ise  sizlere özetleyelim istedik.

• Öncelikle çocuğumuzu tanımaya çalışmalıyız. Farklılıklarıyla, var olan özellikleriyle kabul etmeliyiz.  Kardeşiyle, arkadaşıyla ya da herhangi bir bireyle kıyaslamadan, eleştirmeden ona ait özellikler olduğu bilinciyle yaklaşmalıyız. Olumsuz gördüğümüz herhangi bir davranışında o davranışın yerine geçecek olan olumlu davranışı oluşturmayı sağlamak sağlıklı olandır.
• Çocuğumuzun olumlu yönlerini öne çıkarmak, olumlu ifadelerle bu yönlerini dile getirmek özgüven gelişimini sağlamaktadır ve olumlu davranışlar sergilemesine fırsat vermektedir.
• Toplum içerisinde olumlu özellikleriyle, başarılı olduğu alanlarla ilgili ifadelerde bulunmak birey olarak var olduğunu hissettirir. Dikkat edilmesi gereken nokta ise başarılı bulduğunuz ya da yeni öğrendiği bir şeyi topluluk içerisinde sunması için zorlamamak.
• Toplum içerisinde yaşanan herhangi bir olumsuz davranışı ya da hatası karşısında azarlama, bağırma, cimcikleme vb. sık yapılan hatalı davranışlarda bulunmamalıyız.  Uyarıda bulunabileceğimiz, yalnız kalabileceğimiz bir ortam ayarlayarak ya da eve döndüğümüzde konuşarak oluşturmak istediğimiz olumlu davranışı anlatmalıyız ve olumsuz-olumlu davranışın sonuçlarını açıklamalıyız.
• Çocuklarımızı suçlamaktan ve cezalandırmaktan kaçınmalıyız. Yaptığı davranış karşısında suçlanan ve cezalandırılan çocuklar özgüven düşüklüğü, yalan söyleme ve daha ileriki süreçlerde ise davranış bozukluklarına kadar ilerleyebilmektedir. İlerleyen yıllarda ise yaşamlarının her bir dönemindeki iş, özel, sosyal ilişkilerinde yansımalarını olumsuz yönde yaşamaktadırlar.
• Çocuğumuza söyleyeceğimiz sevgi sözcükleri ve sarılarak sevgimizi göstermemiz onun ruh sağlığı gelişiminde yemek içmek kadar ihtiyaç duyduğu önemli bir yaklaşımdır.
• Çocuğumuzun anlattığı her konuya önem verip, yüz yüze, göz göz dinlememiz, dinlendiğini, önemsendiğini hissetmesini sağlamaktadır.
•  Her şeye nasıl zaman ayırabiliyorsak çocuğumuza da ihtiyaç duyduğu ve onunla beraber olduğumuz her konuda yeterli zamanı ayıralım. Aceleci ve çabuk bir şeyleri halletmek isterken elinden kaşığı alıp siz yedirmeyin ya da bir yere yetişeceksiniz diye çorabını, ayakkabısını vb. giydirmeyin.
• Başarısız olduğu ya da hissettiği her durumda üzerine gitmektense nedenleri üzerine çözümler üretip başarabileceği yönünde ona destek vermemiz çocuğumuzun kendine olan inancını olumlu yönde etkileyecektir.
• Çocuğumuzun yeni durumlara katılması, denemesi konusunda cesaretlendirelim. Yeteneklerini keşfetmesinde ve geliştirmesinde destekçi olalım.
• Çocuğumuzla çatışma ya da sorun yaşadığımız konularda inatlaşmaktan kaçınmalıyız. Seçenekler üretip, engel koyacak ya da baskı oluşturacak tutum göstermediğimizde sağlıklı bir iletişim kurmuş oluruz.
• Biz ebeveynlerini model alan çocuklarımıza davranışlarımızla ve konuşmalarımızla iyi örnek olalım, istemediğimiz davranışı biz yapıyorken çocuğumuzdan yapmamasını bekleyemeyiz. Çocuğuna bağırma derken kendisi bağıran anne babanın bağırma davranışını çocuğunun üzerinden kaldırması ancak kendisinin bağırmaktan vazgeçmesiyle mümkündür.
Çocuklarımızın sağlıklı bireyler olmasını istiyorsak okuduklarımızı, öğrendiklerimizi yaşama, eyleme geçirme zamanı… Şimdi… Hemen…