Özellikle Ekim-Mart ayları D vitamini açısından en etkin dönemdir ve bu vitaminin yüzde 80’ni güneş ışınları ile açığa çıkar. Özelikle bu dönemde koruma kremi kullanmadan her gün 10–15 dakika güneşlenmek gerekir.
Doç. Dr. Ece Aydoğ
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzm.
D vitaminin vücuttaki fonksiyonu ve eksikliğindeki ortaya çıkabilecek en bilinen etkisi kemik ve kas metabolizması üzerindedir. D vitamini, kuvvetli kemiklerin gelişmesi için böbreklerden ve bağırsaklardan fosfor ve kalsiyum emilimini düzenler.
Yüzde 80’i Güneş Işınları Sayesinde Açığa Çıkıyor
D vitamini, kolestrol kökenli bir maddenin UV ışınlarına maruziyeti ile meydana geliyor. Bu kolestrol güneşe ışınlarına maruz kalıp D vitamini öncüsüne dönüştükten sonra önce karaciğerde sonra böbrekte olmak üzere iki yerde değişime uğruyor. En sonunda aktif D vitamini meydana geliyor.
Mart-Ekim arası, özellikle güneş ışınlarını dik geldiği 11–15 arasındaki saatler D vitaminin dönüşümü için en etkili dönemdir. Ancak bu saatler cilt kanseri için de en riskli saatler. Sadece 10-15 dakikalığına, koruma kremi kullanmadan, diz ve dirseklerden aşağısını güneşlendirmek yeterli.
Dr. Aydoğ ayrıca esmer kişilerde D vitamini sentezinin sarışınlara göre daha yavaş olduğunu ve esmerlerin cilt özelliklerinden ötürü sarışınlardan 3–6 kat daha fazla güneşe maruz kalmaları gerektiğini belirtiyor.
Kış Aylarında Beslenmeye Dikkat!
D vitaminin yüzde 20’si besin yoluyla alınır. Özellikle kış aylarında D vitami açısında zengin somon, uskumru gibi yağlı balıklar, balık yağı, yumurta ve mantar tüketilmelidir.
Yaygın Kemik Ağrısı Olanlarda D Vitamini Düzeyi Araştırılmalı!
D vitamini eksikliği yetişkinlerde yaygın kemik ve kas ağrıları şeklinde kendini gösteren osteomalazi denilen bir kemik metabolizması rahatsızlığına, çocuklarda ise raşitizme yol açar. Süregelen yaygın kemik ve kas ve ağrılarında D vitamini eksikliğinden şüphelenmek gerekir. Yapılan araştırmalarda fibromiyalji tanısı alanlar ve kronik bel ağrısı olan hastaların önemli bir kısmında D vitamini düzeyi düşük saptanmış. D vitamini eksikliğinin ileri aşamalarında, hastalarda kas kuvvetsizlikleri ve buna bağlı gelişen yürüyüş bozuklukları ve hatta kemiklerde kırılmalar dahi ortaya çıkabiliyor.
Sadece Kas Ve Kemik Sistemimiz Risk Altında Değil
Kalp, beyin, meme, prostat gibi pek çok organımızda D vitamini reseptörleri bulunur. D vitaminin farklı organlar üzerindeki etkisi yeni yeni keşfediliyor. Özellikle son dönemde kalp hastalıkları, diyabet, depresyon, bazı kanser ya da enfeksiyon türlerinde D vitamini eksikliği nedenler arasında sayılmaya başlandı.
D vitamini eksikliği doğum ve emzirme periyotlarından dolayı bayanlarda daha yaygın görülüyor. Ciltteki ve böbrekteki değişimler sebebiyle yaşlılarda bir diğer risk grubudur. Özellikle D vitamini denge üzerinde etkilidir ve yeterli düzeyde alınımı sağlanırsa düşmeler önlenerek kemiklerde kırık ihtimali azaltılabilir.
D vitamini eksikliği basit bir kan tahliliyle saptanabilinir. Eksiklik saptanması halinde mutlaka bir doktor kontrolü altında takviye D vitamini alımına başlanması gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder