15 Şubat 2012 Çarşamba

“Saçkıran” Mı Oldum Doktor?..

“Saçkıran” Mı Oldum Doktor?, Elif Topçu, saçkıran,saç, saç dökülmsei, tiroit, astım, atopik egzama, şeker hastalığı, romatoid artrit, lupus eritematozus, vitiligo, kansızlık, mezoterapi, mantar  Eyvah!! Sakalımda para para açılma var. Saçkıran mı oldum acaba?’                               


 Dr. ELİF TOPCU  







Hastanelerin dermatoloji polikliniklerine pek çok kişi bu şikayetlerle başvurur. İlk soru; ‘’ Saçkıran mı oldum doktor?’’dur. Hastanın kendisince koyduğu tanı için doktordan beklediği yanıt nettir: EVET!!  veya  HAYIR!! Oysa ki bu hastalık alopesi areata’dır ve saçkıranla hiçbir bağlantısı yoktur.                          


Çoğunlukla saçlı deride para para, küçüklü büyüklü saçsız alanlar görülür. Bazen tek bir büyük, bazen birkaç tane değişik büyüklükte saçsız açılmalar olur. Bu saçsız bölgelerin üzerinde kabuk, kepek veya başka bir şey olmaz ( tabii sarımsak sürülmediyse!!). Temiz ve pürüzsüzdür. Saçsız plaklar tek tek olabileceği gibi baştaki tüm saçlarda, kaş ve kirpiklerde, hatta tüm vücut kıllarında da dökülme olabilir. Bu hastalığa biz hekimler alopesi areata veya pelad deriz; halk arasında ise neden bilinmez saçkıran denilir.


 Bu hastalık neden oluyor?


1-     Ruhsal nedenler: Birçok hastada şiddetli stres etkisi veya ani bir sıkıntı öyküsü bulunur. Ani üzüntüler; sınav, evlilik hazırlıkları vb. gibi süregelen sıkıntı verici durumlar, deprem gibi korkular sonrası alopesi için hazırlayıcı nedenlerdir. Bu tür sıkıntıları olan herkeste alopesi olmaması ise işin başka boyutu.


2-     Tiroit ile ilgili hastalıkların alopesi nedeni olabileceği düşünülüyor. Özellikle otoimmün karekterli tiroidit denilen bir çeşit hastalıkla bağlantısı ön plana çıkmakta.


3-     Astım, atopik egzama, erken başlangıçlı şeker hastalığı, romatoid artrit, lupus eritematozus, vitiligo, kansızlıklar gibi hastalıklarla birlikte görülebilir.


4-     Genetik olabileceği her zaman düşünülmüş ama günümüzde daha da ön plana çıkmış bir teori.


5-     Vücutta bulunan ve uzun süredir devam eden özellikle diş çürükleri gibi enfeksiyonlar araştırılmalı.


Günümüzde otoimmunite temeline dayalı tedavi çalışmaları hız kazanmış durumda. Bütün bu bilgilerimiz dışında alopesi areatalı kişilerin ince düşünen, sıkıntılı, içine atan, sorgulayan kişilik yapısına sahip olduklarını da unutmamak gerekir. Alopesi areata sık görülen bir hastalıktır. İlk görülme yaşı çoğunlukla genç erişkin veya çocukluk dönemindedir. Birkaç gün içinde şaç dökülmesi olur ve birkaç hafta daha açılmalar devam edebilir. Kendi kendine iyileşme süresi 9-12 ayı bulabilir. Sadece saçlı deride değil diğer vücut alanlarında ( sakal, kaş, kirpik, kol, bacak gibi ) da alopesi plaklarına rastlanabilir. Neden ortaya çıktığını tam olarak BİLMİYORUZ!!!


Tedavide neler yapıyoruz?


Alopesi areata aslında çoğunlukla kendi kendine iyileşebilen bir hastalık. Ama iyileşme süreci uzun. Bu nedenle görüldüğü andan itibaren özellikle kozmetik kaygılar nedeniyle tedaviye başlanıyor. Alopesi areatalı alanın gittikçe büyümesi, yenilerinin ortaya çıkması tedaviyi daha gerekli kılıyor. Lezyon ne kadar yeni ise tedavi başarısı o kadar artıyor diyebiliriz. Bu nedenlerden dolayı alopesi alanı görülünce tedaviye başlanmalı. Eskiden -aslında bugün bile- alkol, kafur salisilik asit ve birtakım yağlar gibi karışımlar kullanılarak o bölge silinip veya masaj yapılıp saç çıkışı hızlandırılmaya çalışılırdı. Şimdi de buna benzer karışımların bulunduğu hazır ilaçlar kullanıma girdi.


Tedavi şekline karar vermek için belki de hastadaki alopesi alanlarının yüzdesi bir kriter olabilir. Bu aşamadan sonra değerlendirme, uygulanacak tedavi hekimin takibinde olmalıdır. Kortikosteroidler ilk seçenek olarak çoğunlukla tercih edilir. Bazen losyonlar, bazen sistemik kullanım yani hap ve iğne şeklinde olabilir. Alopesi alanına kortizonlu iğne enjeksiyonları da küçük ve yeni genişlemeye başlamış olanlarda tercih edilebilir. Tabii bütün bu ilaçlar hekim tarafından önerilecek doz, süre, ilaç konsantrasyonlarında ve dikkatli kullanılmalıdır.


Hastaya gerektiğinde psikolojik destek sağlamak da uygulamalar arasındadır. Son zamanlarda daha da ön plana çıkmış olan mezoterapi uygulamalarından alopesi tedavisinde de faydalanılır.


Anlaşılacağı gibi alopesi tedavisinde tek ilaç, tek seçim yok. Hastaya, hastalığa, doktorun deneyimlerine bağlı tedaviler, tekrarlama karakterinde olan bu hastalık için kullanılmaktadır. 


Halk arasında bu hastalığa neden saçkıran deniliyor bilinmez; ama tıpta saçkıran daha başka bir hastalıktır ve mantar tedavilerinden fayda görür. Yani bizim bildiğimiz alopesi areata’yla saçkıranın bir bağlantısı yoktur.                                                                                                                                                     

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder